Rząd Donalda Tuska jednak nam to wywalczył. Superpodatek opóźniony
PE i Rada UE uzgodniły cel redukcji emisji o 90 proc. do 2040 r. oraz roczne opóźnienie wejścia w życie systemu ETS2 dla budynków i transportu.
Państwa członkowskie w Radzie UE oraz Parlament Europejski porozumiały się w sprawie nowelizacji europejskiego prawa klimatycznego. Ustalono, że do 2040 r. Unia ograniczy emisje gazów cieplarnianych o 90 proc. względem 1990 r., a system ETS2 dla budynków i transportu drogowego ma ruszyć nie w 2027, lecz w 2028 r. ETS2 nieprzypadkowo otrzymał miano superpodatku.
Dobre wieści? Rok różnicy może sporo zmienić
W listopadzie, podczas ustalania mandatu negocjacyjnego, wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta mówił, że "udało się wybić zęby systemowi ETS2". Nowy cel poparło 21 państw reprezentujących 82 proc. ludności UE. Przeciw zagłosowały Polska, Węgry, Słowacja i Czechy, a Belgia i Bułgaria wstrzymały się od głosu.
Obecne prawo klimatyczne zakłada redukcję emisji o 55 proc. do 2030 r. i osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r. Uzgodniony cel na 2040 r. ma te regulacje uzupełniać, wyznaczając dodatkowy etap pośredni na drodze do długoterminowego zobowiązania Unii.
Porozumienie przewiduje możliwość uwzględniania tzw. międzynarodowych kredytów węglowych jako narzędzia kompensowania części emisji poprzez finansowanie zielonych projektów w krajach trzecich. Rozwiązanie to bywa postrzegane jako rozwodnienie ambitnego celu redukcyjnego.
Rada UE i PE zgodziły się także na klauzulę rewizyjną, o którą zabiegała m.in. Polska. Komisja Europejska będzie mogła zaproponować obniżenie celu, jeśli wystąpią np. wysokie ceny energii lub zagrożenie dla konkurencyjności unijnej gospodarki.
Porozumienie polityczne nie kończy prac legislacyjnych. Nowe regulacje wymagają jeszcze formalnego zatwierdzenia i przyjęcia przez Radę UE oraz Parlament Europejski, aby zmienione prawo klimatyczne zaczęło obowiązywać w całej Wspólnocie.
Co to jest ETS2 i czy jest czego się bać?
System ETS2 to unijny system handlu uprawnieniami do emisji CO2, który od 2027 r. obejmie transport drogowy i budynki mieszkalne/usługowe, uzupełniając główny ETS dla energetyki i przemysłu. Opiera się na mechanizmie "cap-and-trade": dostawcy paliw kopalnych (benzyna, diesel, gaz, węgiel) kupują uprawnienia za emisje ze spalania, co podniesie ceny paliw i ogrzewania, wymuszając inwestycje w efektywność energetyczną, zeroemisyjne źródła ciepła i elektryfikację transportu. Jest filarem pakietu "Fit for 55" redukującego emisje UE o 55 proc. do 2030 r., z ochroną przed gwałtownymi wzrostami cen energii.
