Ukraińcy nie chcą pracować? Dane mówią coś innego
W 2025 r. ponad 90 proc. Ukraińców, którzy przyjechali do Polski przed wybuchem wojny, miało stałe zatrudnienie, a wśród uchodźców wskaźnik ten wyniósł 54 proc. – wynika z danych Narodowego Banku Polskiego.
Pracę na stałe ma zdecydowana większość osób, które przybyły do Polski z Ukrainy przed 2022 r. Z raportu NBP wynika, że stabilność zatrudnienia w tej grupie utrzymuje się na wysokim poziomie od kilku lat. Z kolei sytuacja uchodźców, którzy przyjechali po agresji Rosji, stopniowo się poprawia, a wraz z upływem czasu rośnie ich zdolność do odnalezienia się na rynku pracy.
Jak podaje NBP, ponad 90 proc. imigrantów przedwojennych jest obecnie aktywnych zawodowo: pracują na etacie, prowadzą działalność gospodarczą lub wykonują inne formy pracy. Wśród uchodźców stabilne zatrudnienie ma ponad połowa badanych, podczas gdy dwa lata wcześniej było to jedynie 38 proc. Jednocześnie maleje liczba osób pracujących dorywczo lub na niepewnych warunkach.
Coraz więcej samozatrudnionych wśród Ukraińców
Grupa Ukraińców przybyłych przed wojną coraz częściej decyduje się na prowadzenie własnych firm. Odsetek samozatrudnionych wśród nich wzrósł z 3 proc. w 2019 r. do 8 proc. w 2025 r. Najwięcej z nich działa w sektorze IT oraz usługach osobistych (27 proc.), a także w budownictwie i transporcie. W przypadku uchodźców liczba przedsiębiorców pozostaje niższa, jednak również notuje tendencję wzrostową.
Bezrobocie wśród imigrantów z Ukrainy utrzymuje się na niskim poziomie. Wśród osób, które przyjechały przed wojną, niemal nie występuje, natomiast w grupie uchodźców wciąż jest wyższe, choć wyraźnie spada. W 2023 r. wynosiło 25 proc., by dwa lata później obniżyć się do 14 proc. Jednocześnie liczba osób nieaktywnych zawodowo pozostaje niewielka – w przypadku wcześniejszych imigrantów to jedynie 1–2 proc., a wśród uchodźców około 12 proc.
Według raportu NBP tak wysoka aktywność na tle Europy wynika z faktu, że w Polsce uchodźcy mają szeroki dostęp do rynku pracy, co pozwala im na szybsze usamodzielnienie się mimo trudnych warunków życiowych. Część z nich przyjechała z zamiarem pozostania w kraju i zdobycia doświadczenia zawodowego.
Niskie płace, ale szybki wzrost wynagrodzeń
Choć zarobki Ukraińców systematycznie rosną, wciąż są niższe od dochodów polskich pracowników. Mediana miesięcznych wynagrodzeń netto imigrantów wyniosła w 2025 r. niecałe 4,5 tys. zł, podczas gdy wśród Polaków przekroczyła 5,3 tys. zł. Jak zaznacza NBP, różnica ta częściowo wynika z dłuższego czasu pracy imigrantów, średnio 42,6 godziny tygodniowo, oraz z koncentracji w gorzej opłacanych zawodach.
Na poziom zarobków wpływa również słabsza znajomość języka polskiego i brak doświadczenia uznawanego na tutejszym rynku pracy. W wielu przypadkach Ukraińcy muszą zaczynać swoją karierę od podstaw, często w nowych branżach, co ogranicza ich możliwości płacowe.
Podobnie jak w innych krajach europejskich, występują wyraźne różnice w wynagrodzeniach między płciami. Wśród imigrantów sprzed wojny mediana płac kobiet jest o 25 proc. niższa niż mężczyzn, a wśród uchodźców różnica sięga 20 proc. Dla porównania, wśród polskich pracowników luka płacowa wynosi około 8 proc. Na niższe płace wpływa również moment przyjazdu do Polski. Osoby, które osiedliły się wcześniej, zarabiają więcej.
Tempo wzrostu podobne do gospodarki
NBP zwraca uwagę, że płace imigrantów rosną w tempie zbliżonym do przeciętnego wzrostu wynagrodzeń w gospodarce. W II kwartale 2025 r. średni wzrost płac w Polsce wyniósł 9 proc. rok do r., a wśród ankietowanych Ukraińców – około 10 proc. Rok wcześniej dynamika była jeszcze wyższa i sięgała odpowiednio 15 i 17 proc. Podwyżki dotyczyły zarówno osób o wyższych, jak i niższych kwalifikacjach.
