Policja prosi o odblokowanie i pokazanie telefonu. Co możesz zrobić?
W dobie smartfonów, w których trzymamy niemal całe życie - od zdjęć i rozmów a po dane bankowe - pytanie o to, czy policja może kazać nam odblokować telefon, nabiera szczególnego znaczenia.
Coraz częściej podczas interwencji czy kontroli drogowych funkcjonariusze proszą o wgląd do urządzenia, tłumacząc to koniecznością "sprawdzenia danych" lub "zweryfikowania informacji". Wielu obywateli nie wie jednak, jakie prawa im wówczas przysługują i gdzie kończą się uprawnienia służb. Choć w praktyce presja ze strony funkcjonariuszy bywa duża, prawo stoi po stronie obywatela. Dosłownie nikt nie ma obowiązku ujawniania zawartości swojego telefonu.
Nie musisz pokazywać smartfona
Policja nie ma prawa zmusić obywatela do odblokowania telefonu - nawet wtedy, gdy jest on podejrzany o popełnienie przestępstwa. Zgodnie z art. 74 Kodeksu postępowania karnego, nikt nie ma obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Oznacza to, że podczas interwencji możesz odmówić odblokowania urządzenia, a funkcjonariusz nie ma prawnych możliwości, by cię do tego nakłonić. Odmowa nie stanowi przestępstwa, choć może wzbudzić podejrzenia służb.
Policjant ma jednak prawo zatrzymać telefon, jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że urządzenie pochodzi z kradzieży lub zawiera dowody przestępstwa. W takiej sytuacji funkcjonariusze mogą zarekwirować smartfon, a następnie wystąpić do prokuratury o zgodę na jego przeszukanie. Dopiero wtedy biegły informatyk może próbować uzyskać dostęp do danych bez udziału właściciela urządzenia. Cały proces musi zostać odnotowany w protokole i być przeprowadzony zgodnie z prawem.
Warto też pamiętać, że w przypadku rutynowej kontroli policjant może jedynie poprosić o numer IMEI telefonu, aby sprawdzić, czy nie pochodzi on z kradzieży. Odmowa jego podania może doprowadzić do czasowego zatrzymania sprzętu, jednak nie uprawnia funkcjonariusza do żądania odblokowania urządzenia. Jeśli telefon zostanie zabrany bez uzasadnienia, obywatel ma prawo złożyć zażalenie do sądu lub wniosek o odszkodowanie za bezpodstawne działania służb.
